Senin, 10 November 2014

heroes DAY 2014

BERI DAKU POTLOT
(jeritan  pahlawan tanpa tanda jasa)

KAN KU GANTI RUNCINGNYA BAMBUMU

DENGAN KEMILAU TAJAM UJUNG PENSILKU
KAN KUTIKAM DADA PERTIWI
TEMPAT TANAH TUMPAH DARAHMU
BIAR….  BIARLAH
KAN MENGALIR LAGI GELORA AMARAH PERJUANGANMU
MERDEKA ATAU MATI

BERI DAKU POTLOT
KAN KUGANTIKAN DENGAN GORESAN
LUKISAN LUAPAN CITA-CITA KEBANGSAAN
DI DADA DARAH-DARAH MUDA INI
PERJUANGAN TIDAK BOLEH DIHENTIKAN
MERDEKA
KITA HARUS BEBAS  DARI PENJAJAH POLITIK
MERDEKA
KITA HARUS BEBAS DARI KESEWANG-WENANGAN
MERDEKA
KITA HARUS BEBAS MENENTUKAN NASIB SENDIRI
MERDEKA
KITA HARUS BEBAS BERKREASI
BEBAS MENARI BEBAS BERLARI BEBAS BERKARYA
DI TANAH SENDIRI

BERI DAKU POTLOT
KAN KUAJARI MEREKA AKSARA
TUK PERANGI KEBODOHAN
KAN KUTUTURI MEREKA SEJARAH
TUK BANGKITKAN SEMANGAT PATRIOTIK
KAN KUAJARI MEREKA BAHASA
TUK HALUSKAN BUDI DAN NURANI
KAN KUGAMBARKAN STRUKTUR KERJA KERAS MESIN-MESIN PRODUKSI
TUK HANCURKAN BENIH-BENIH KEMALASAN

BERI KAMI POTLOT
DAN BUKAN GAGED
SEBAB KAMI PAHLAWAN TANPA TANDA JASA

Surabaya, 08 November 2014
Lewat tengah malam di kamar bersama anakku yang sedang ngedot


(Hugo Sewan)

Selasa, 03 Desember 2013

PENANTIAN


PENANTIAN
Akhirnya kita harus berhitung dengan hutang
Dan kau datang di antara aku, ibumu dan kakakmu
Maafkan bila kesibukan membuat kau kadang diabaikan

Tapi ketahuilah, malaekat kecilku, kau selalu kami nantikan

Sabtu, 31 Agustus 2013

JAKA LAN ASU AJAG



JAKA LAN ASU AJAG
            Ing desa Sukamaju ana pangon jenenge Jaka. Saben dina Jaka nggawa wedhus-wedhuse menyang sawah. Kuwi penggaweane Jaka saben dina. Suwe-suwe Jaka ora betah yen dewekan wae.
Mula dheweke nggawe gara-gara. Jaka menek perengan sing dhuwur banget banjur bengak – bengok.
Jaka                            : “ Tulung …  tulung , ana asu ajag.Tulungana aku “ .
Penduduk desa padha mlayu teka.
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka ? “.
Jaka njawab karo ngguyu kemekel.
Jaka                            : “ Ha … ha …. Ora ana asu ajag. Kowe kabeh tak apusi”.
Penduduk desa padha nesu karo ninggalake Jaka sing ngguyu kemekel.
            Sesuk esuk Jaka mbaleni penggaweane maneh. Dheweke menek perengan sing luwih dhuwur banjur bengak – bengok.
Jaka                            : “ Tulung … tulung , ana asu ajag. Tulung …. ana asu ajag”.
Penduduk desa mlayu – mlayu marani Jaka.
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka…. ana apa ?”.
Jaka njawab karo ngguyu kemekel.
Jaka                            : “ Ha … ha…. Neng kene ora ana asu ajag. Kowe tak apusi.
                                       Ha … ha …. “.
Penduduk desa       : “ Jaka, yen sesuk kowe bengak – bengok njaluk tulung, aku 
                                     lan  kanca- kanca kabeh ora bakal nulungi kowe”.
Jaka ora ngreken wong – wong sing padha nesu amarga diapusi Jaka, dheweke
isih ngguyu kemekel.
              Wayah tengah wengi Jaka krungu ana swara ing kandhang wedhuse .
Jaka tangi, nginceng kandhang. Dheweke ndeleng ana asu ajag sing mangan
wedhuse. Jaka kaget lan wedhi banjur mbengok.
Jaka                            : “ Tulung …. tulungana aku. Wedhusku dipangan asu ajag.
                                       Tulung … tulung … ana asu ajag . tulung … tulung… “.
Jaka terus bengak – bengok, nanging ora ana wong sing nulungi Jaka.
Nganti parak esuk Jaka isih nangis amarga wedhuse entek dipangan asu ajag.
Penduduk desa kaget banjur takon marang Jaka .
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka ? Kowe kok nangis ?”
Jaka                            : “ Wedhusku entek dipangan asu ajag. Aku bengak – bengok 
                                     njaluk tulung, nanging kowe kabeh ora nulungi aku.”
Penduduk desa       : “Mulane Jaka, dadi wong aja seneng ngapusi, yen kaya ngene
                                        kowe dhewe sing rugi”.  
Bocah-bocah, ayo padha mrenea nyedhak kene, Bu Paula arep ndongeng
( Musik rancak ) JAKA LAN ASU AJAG
( Musik lembut )
Ing desa Sukamaju ana pangon jenenge Jaka. Saben dina Jaka nggawa wedhus-wedhuse menyang sawah. Kuwi penggaweane Jaka saben dina. Suwe-suwe Jaka ora betah yen dewekan wae.
Mula dheweke nggawe gara-gara. Jaka menek perengan sing dhuwur banget banjur bengak – bengok.
( Musik  rancak )
Jaka                            : “ Tulung …  tulung , ana asu ajag.Tulungana aku “ .
Penduduk desa padha mlayu teka.
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka ? “.
Jaka njawab karo ngguyu kemekel.
Jaka                            : “ Ha … ha …. Ora ana asu ajag. Kowe kabeh tak apusi”.
Penduduk desa padha nesu karo ninggalake Jaka sing ngguyu kemekel.
( Musik lembut )    
Sesuk esuk Jaka mbaleni penggaweane maneh. Dheweke menek perengan sing luwih dhuwur banjur bengak – bengok.
( Musik rancak )
Jaka                            : “ Tulung … tulung , ana asu ajag. Tulung …. ana asu ajag”.
Penduduk desa mlayu – mlayu marani Jaka.
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka…. ana apa ?”.
Jaka njawab karo ngguyu kemekel.
Jaka                            : “ Ha … ha…. Neng kene ora ana asu ajag. Kowe tak apusi.
                                       Ha … ha …. “.
Penduduk desa       : “ Jaka, yen sesuk kowe bengak – bengok njaluk tulung, aku 
                                     lan  kanca- kanca kabeh ora bakal nulungi kowe”.
Jaka ora ngreken wong – wong sing padha nesu amarga diapusi Jaka, dheweke
isih ngguyu kemekel.
( Musik lembut )
              Wayah tengah wengi Jaka krungu ana swara ing kandhang wedhuse .
Jaka tangi, nginceng kandhang. Dheweke ndeleng ana asu ajag sing mangan
wedhuse. Jaka kaget lan wedhi banjur mbengok.
Jaka                            : “ Tulung …. tulungana aku. Wedhusku dipangan asu ajag.
                                       Tulung … tulung … ana asu ajag . tulung … tulung… “.
Jaka terus bengak – bengok, nanging ora ana wong sing nulungi Jaka.
Nganti parak esuk Jaka isih nangis amarga wedhuse entek dipangan asu ajag.
Penduduk desa kaget banjur takon marang Jaka .
Penduduk desa       : “ Ana apa Jaka ? Kowe kok nangis ?”
Jaka                            : “ Wedhusku entek dipangan asu ajag. Aku bengak – bengok 
                                     njaluk tulung, nanging kowe kabeh ora nulungi aku.”
Penduduk desa       : “Mulane Jaka, dadi wong aja seneng ngapusi, yen kaya ngene
                                        kowe dhewe sing rugi”.  
( Musik lembut )

            Bocah- bocah, kuwi mau critane wong sing seneng ngapusi. Mula kowe kabeh ora pareng seneng ngapusi supaya dipercaya karo wong liya.
Ayo saiki padha enggal turu, amarga wis bengi.


Senin, 26 Agustus 2013

hari ini

Ada yang ulang tahun hari ini, seorang perempuan muda, yang sudah tua pengalaman. usia tidak boleh jadi penghalang untuk mencoba sesuatu. itu yang membuat dia selalu bergerak mengejar impian. kali ini ia terjebak waktu. karena ia harus dikurung oleh yang namanya perputaran waktu. Aku tidak tahu apakah ia bisa keluar, seperti yang selalu dikejarnya.
Pukul 03.00. ia siap dengan dandanan seadanya. celana jeans, kaos oblong biru kesukaannya, sepatu Bata putih yang sudah lusuh dan sebuah tas kulit yang pucat coklat. cepat-cepat dikenakannya jaket dan melompat ke atas motornya. sebelum motor ia hidupkan, tiba-tiba seorang lelaki menepuk pundaknya dari belakang. dengan mata yang masih menyipit karena ngantuk, ia menyodorkan sebuah amplop putih dan pergi. perempuan itupun pergi, meninggalkan erangan motor yang kencang.
pukul 03.10. ia sudah tiba di simpang jalan Gatsu. tempat biasa ia bertemu seseorang yang harus diberi amplop putih. titipan. ia kepagian. orang yang dinanti belum tiba. tak mengapa, ini baik bagi dia untuk bersistirahat sejenak. sebatang Lucky ia keluarkan dari jaket kulit hitamnya dan mulai dinyalakan. dalam dan panjang rokok putih itu ditelan. tenang dan jauh asapnya ia kepulkan. dan ia kaget. sudah berapa lama ia belum pernah merasa begitu nikmatnya menelan asap rokok.
pukul 03.15. lelaki itu keluar dari toilet umum di sebuah pompa bensin Gatsu. cepat-cepat ia menstrater motornya dan pergi. ah, untung belum begitu terlambat. ia pastikan bingkisan kecil masih menyembul di saku celananya dan iapun terus melaju. jalanan masih sepi. di tepi jalan ada kumpulan beberapa orang yang masih bergadang atau berdiang dibakaran sampah kertas. udara Denpasar memang sedang dingin sekali. mendekati simpang jalan itu, ia agak mengurangi kecepatannya. ia mencari-cari dari kejauhan, apakah orang akan ditemui sudah lebih dahulu ke tempat itu.
....
(bersambung)

Selasa, 20 Agustus 2013

MENGGUGAT  DEWATA

Adakah kesetiaan itu mahal?
(om….. om……. Om……)
Ini langkah-langkah manusia
Menyusuri lorong kehidupan
Menunduk menengadah
Memandang matahari memandang bayang-bayang
Mencari jejak malaekat?
Manusia menemukan diri antara
Puing-puing keangkuhan berserak.

Adakah kesetiaan itu mahal?

Ia: I Nyoman Setadewa
Lahir di bulan purnama
Menangis di gerimis menepis karang
Menete pada ibu pertiwi
Menyanyi di dentingan gamelan
Menari barong berjingkrak-jingkrak
Ia penjaga Pura
Membakar dupa untuk wangi kembang sesajen
Di sini, di Tanah Lot, ia menggantung mimpi

(Om…. Om….. om….. )
Musyawarah kayangan
Dewa-dewa duduk dalam kayangan
Wisnu, Bayu, Brata terkesimah
Pandangi I Nyoman lagi semedi
Shiwa angkat bicara:
Saudara ketua ia terlalu suci
Harus ada pencobaan.
Interupsi saudara ketua,
Kami keberatan: Ia anak emas.
Yang disapa ketua manggut-manggut saja.
Justru itu. Emas harus dibakar. Shiwa berargumen.
Palu diketut tiga kali.
SEPAKAT!

I Nyoman Setadewa
Dupa di depannya padam seketika
‘Gusti, petaka apa ini?’
Sesajen di kaki Dewa roboh
Tercecer. Hatinya hilang jiwanya gelisah.
(cak. Cak. Cak. Cakcakcakcakcak….!)
Ada yang berlarian di jalan
‘Gusti, arak-arakkan apa itu?

(cak. Cak. Cak. Cakcakcakcakcak….!)
Manusia-manusia bengis menggendong Leak di pundak
Hatinya membakar. Matanya menyala.
Mencakar bumi liar mencari mangsa.

Manusia-manusia dendam
Tangannya menggenggam amarah.
Merobek-robek pagar susila
Mencari norma-norma baku
Mengorek adat-adat kaku
Bapak adalah raja:
Busuk…!
Bapak tak boleh ditentang:
Buang…!
Menerobos garis-garis kemapanan
Menjarah kemajuan. Menarik. Merampas.
Warung-warung, supermarket, kaki lima, bintang lima:
Bakar…! Bakar…!

Manusia-manusia dendam.
Menggiring mentri-mentri korup dengan terali
Dan para hakim suap dibodohkannya
kabinet rekayasa: bubar…!
Kabinet Maling Kundang: Bubar..! Bubar..!

Dendam menyulut mereka
Hilang hati hilang budi
Bakar anaknya bakar bundanya
Bakar saudaranya bakar perempuan-perempuan
Hangus…! Hangus.
Panji-panji kemanusiaan gosong.
Tinggal debu menempel di bara hati.

I Nyoman Berlari kerumah
“GUSTI………….!”
Anak perawannya diperkosa beramai-ramai
Dan ditinggal mati tanpa busana.
Tanya istrinya?
Istrinya pucat menampar dengan tangisan menggugat:
Mana dentingan gamelanmu?
Mana mazmur-mazmur kebesaranmu?
Mana kidung sukacitamu?
Di mana Dewata sembahanmu,
Yang mematahkan gigi macan muda
Yang menghukum mereka yang membajak kejahatan
Dengan tuaian kesusahan?
Tapi kau:
Ah…! Omong kosong!

I Nyoman tak tahan
Ia berlari ke pantai Kuta
Menantang menantang mentari
Yang berjemur telanjang  di pasir putih
Hatinya tambah galau
Langit…!
Mengapa pangkuan menerima aku?
Mengapa ada buah dada sehingga aku dapat menyusu?

Waktu.
Rajawali.
Matahari.
Bintang-bintang
Terkurung!
Biduk
Belatik
Kartika
Mengapa hilang warna?

Gelombang bawa pergi tanyanya
Hempaskan ke bibir-bibir senja
Karang dan kerikil memberi bisu
Udara beku.

Manusia berhenti sejenak
Enggan maju setapak
Lorong kehidupan tambah pengap
Tapi: toh!
Langkah demi langkah harus tetap terangkat.
Ini hidup! Ia harus tetap hidup!

(om….. om……. Om……)
Purnama terbit di Tanah Lot
Dan gerimis datang begitu saja
Derita ini adalah log-log tragedy
Ini bukan petaka
Seperti tragedy badai asmara
Cinta yang memberi kesabaran dan kekuatan
Memaknai kesetiaan. Membakar lautan amarah.
Cinta membunuh waktu.
Mengubur keputusasahan.
Cinta:
Siapa menggugatnya?

Bulan masih tersisa seiris setelah gerimis
I Nyoman Setadewa genggam jemari istrinya
Bersama kembali ke kuil Dewat
Di situ:
Tangis bayinya terlahir kembali.


 Appeles Hugo
Januari 2000
Wisma Himo Tiong Lela
Maumere Flores NTT







Selasa, 21 Mei 2013

Sabtu, 18 Mei 2013

kunci hati

telah ku gembok hatiku rapat-rapat
dan kuserahkan anak kuncinya padamu
hanya kau yang dapat membukanya
tuk masuk dan temukan jua tempatmu